NOWELIZACJA KODEKSU POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO- główne kierunki zmian 

      Z dniem 1 czerwca 2017 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu Postępowania Administracyjnego (ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw; t.j Dz.U. poz. 935).  Projekt został przygotowany w ramach pakietu „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców”, przez Ministerstwo Rozwoju, we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji (https://www.mr.gov.pl z dnia 10.05.2017 r.). Jak twierdzi Resort jest to jedna z najbardziej kompleksowych nowelizacji polskiego Kodeksu postępowania administracyjnego. Ustawodawca wskazał trzy główne cele nowelizacji przedmiotowej ustawy. Mianowicie jest to przyspieszenie wykonywanych czynności przez organy administracji publicznej, zmiana pozycji strony w stosunku do organu- wprowadzenie bardziej partnerskich założeń kreujących relację partnerską pomiędzy obywatelem, a administracją oraz gwarancja optymalności administracyjnych kar pieniężnych w stosunku do naruszenia prawa (https://www.mr.gov.pl z dnia 10.05.2017 r.).  

     W związku z powyższym powstaje możliwość zaskarżania bezczynności organów lub przewlekłości postępowania ponagleniem. Ustawodawca rozważył też  problem opcjonalności wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, co w praktyce oznacza możliwość złożenia skargi do sądu administracyjnego bez interakcji w stosunku do uprzednio wskazywanego wniosku. Kolejną zmianą jest możliwość zażądania przez stronę postępowania wydania decyzji rozstrzygającej przez organ II instancji, co skutkuję wyłączeniem decyzji kasatoryjnej (przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia), dodatkowo wydawane decyzje kasatoryjne od dnia 1 czerwca br można skarżyć do sądu administracyjnego w specjalnie przygotowanej przez resort, przyspieszonej procedurze (https://www.mr.gov.pl z dnia 10.05.2017). 

    Funkcjonuje też instytucja tzw. „milczenia organu”, co oznacza załatwienie sprawy w drodze milczenia organu administracji, z kolei co w praktyce może być bardzo korzystne dla przedsiębiorców jak i innych podmiotów. Brak oficjalnie uzewnętrznionej aktywności administracji publicznej może wpływać np. w prawie administracyjnym materialnym na załatwienie sprawy drogą milczenia. Z kolei poprzez utworzenie procedury postępowania uproszczonego, ustawodawca ma na celu zmniejszenie czasu jak i dotychczas obowiązujących ram formalnych odnoszących się do spraw prostych. Wpływ na wskazane założenia ma wprowadzenie szerszego znaczenia instytucji mediacji w prawie administracyjnym. Ustawa, wskazując, że organy administracji publicznej, dążą do polubownego załatwienia sprawy (w sprawach o charakterze, który na to pozwala), szczególny nacisk kładzie na podejmowanie czynności skłaniających do ugody w sytuacji spornych interesów stron. Dodatkowo, pojawia się zmiana w zasadach ogólnym prawa administracyjnego.  Została wprowadzona zasada gwarancji praw stron, m.in. zasada rozstrzygania nie dających się usunąć wątpliwości na korzyść strony. Jest to jedna z głównych zmian w zasadach ogólnym prawa administracyjnego, która ewidentnie chroni podmioty administrowane. Analizując cel przyświecający ustawodawcy dotyczący adekwatnych kar administracyjnych, należy stwierdzić, że najważniejszymi rozwiązaniami są m.in. obowiązek określenia sytuacji, gdzie organ musi bądź może odstąpić od wymierzanej kary i poprzestać na pouczeniu, wskazanie okoliczności wpływających na wysokość wymierzonej kary jak i udzielanie informacji dotyczących ulg w zapłacie kar (https://www.mr.gov.pl) z dnia 10.05.2017 r.) 

   Nowelizacja przepisów ustawy Kodeks postępowania administracyjnego weszła w życie z dniem 1 czerwca bieżącego roku, jednak resort wskazuję, że efektywność nowelizacji wskazywanych  wyżej przepisów będzie można ocenić dopiero po upływie pewnego czasu; gdy na podstawie ich funkcjonowania w praktyce będzie można ocenić efektywność wprowadzonych zmian (https://www.mr.gov.pl z dnia 10.05.2017 r.). 

    Ze wskazywaną opinią  Resortu, bez wątpienia należy się zgodzić. Pozytywnie trzeba jednak oceniać sam fakt dokonania nowelizacji, która od dłuższego czasu była wskazywana jako niezbędna przez środowisko prawnicze. 

Bibliografia:

-ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw; t.j Dz.U. poz. 935

-https://www.mr.gov.pl

Autorzy:

Prof. UwB dr hab. Ewa Katarzyna Czech

Marta Maksimczuk