Blog
Ewa Katarzyna Czech
Jeżeli masz pytanie w tej sprawie, napisz do nas
PORADY PRAWNE ONLINE
Zobacz także:
Koronawirus vs zwrot opłat i wpłat za niezrealizowaną wycieczkę
Gminy pod kontrolą Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska
Często możemy spotkać się z wypowiedziami w lokalnej prasie bądź Internecie „nie pozwólmy na budowę kolejnych kurników, chlewni etc.” Oponenci takich inwestycji starają się wykorzystywać instrumenty prawne, umożliwiające im ochronę przed np. tzw. odorami czy hałasem. Ich działa zmierzają de facto do blokowania inwestycji rolniczych. Jednym z takich instrumentów prawnych wykorzystywanych w tym celu jest zespół przyrodniczo – krajobrazowy. Zgodnie z art. 43 - Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz.U.2020.0.55 t.j.) zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne. Ustanowienie zespołu przyrodniczo – krajobrazowego następuje w drodze uchwały rady gminy i wykorzystywany w sposób sprzeczny z celem, któremu ma służyć jego ustanowienie, nie tylko może, ale blokuje planowane inwestycje. Zgodnie z brzmieniem art. 44 ust. 2ustawy o ochronie przyrody uchwała rady gminy, określa nazwę danego obiektu lub obszaru, jego położenie, sprawującego nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby ustalenia dotyczące jego czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego obiektu, obszaru lub jego części, mieszczące się wśród zakazów wymienionych wart. 45 ust. 1. Właśnie owe zakazy powodują utrudnienia w realizacji inwestycji bądź tak naprawdę powodują brak możliwości ich realizacji. W takich uchwałach, zgodnie z treścią przywołanego artykułu, można zakazać: 1) niszczenia,uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru; 2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową,utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych; 3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej; 5) likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia użytkowanych gruntów rolnych; 7) zmiany sposobu użytkowania ziemi; 8) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; 9) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 10) zbioru,niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach użytków ekologicznych,utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów chronionych; 11) umieszczania tablic reklamowych.
Wprowadzenie na konkretnym obszarze tej formy ochrony przyrody, i tym samym rozpoczęcie funkcjonalnie wskazywanych zakazów, możne i zazwyczaj blokuje np. budowę przysłowiowych kurników. Niemniej jednak należy pamiętać o funkcji jaką ma pełnić zespół przyrodniczo – krajobrazowy , tj. chronić przyrodę. W tych przypadkach, gdy podjęcie uchwały przez radę gminy ma na celu jedynie uniemożliwienie realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego, należy nie tylko widzieć w tych działaniach naruszenie przepisów prawa przez gminę ale też należy wykorzystywać istniejące instrumenty prawne, pozwalające na weryfikację zasadności wprowadzenia ograniczeń na danym terenie i nierzadko eliminacje z obrotu prawnego takich uchwał.