Obecnie na terenie Puszczy Białowieskiej prowadzone są działania dotyczące realizacji gospodarki leśnej, w tym wycinki drzewostanów. Dotychczasowa realizacja tych przedsięwzięć spotkała się z protestem środowisk ekologicznych. W nawiązaniu do tej sytuacji, która dotyczy wielu Nadleśnictw na terenie Puszczy Białowieskiej, należy wskazać na konsekwencje, które wiążą się z nieuprawnionym wejściem na teren lasu, który jest objęty zakazem wstępu, z drugiej zaś na uprawnienia pracowników Lasów Państwowych oraz funkcjonariuszy Policji w zakresie zapobiegania negatywnym skutkom, jakie wiązać się mogą z działaniami podejmowanymi przez organizacje ekologiczne, nawet tymi, które nie są objęte bezpośrednim zamiarem tych organizacji.

Zakaz wstępu do lasu dotyczy co do zasady wszystkich, za wyjątkiem osób wykonujących czynności służbowe i gospodarcze, do których zaliczyć można między innymi pracowników nadleśnictw, osoby nadzorujące gospodarką leśną czy też służby porządkowe. Odbywające się na terenie Puszczy Białowieskiej akcje protestacyjne, przejawiają się nie tylko naruszeniem zakazu wstępu do lasu, ale powodować mogą szereg zagrożeń oraz konsekwencji, w tym mogących się wiązać możliwością orzeczenia sankcji karnych.

Naruszenie zakazu wstępu do lasu rodzi przede wszystkim zagrożenie życia i zdrowia osób przebywających na tym terenie, obwarowane jest ponadto odpowiedzialnością karną przewidzianą w art. 151 oraz art. 157 Kodeksu wykroczeń. Ustawodawca przewidział bowiem, iż nie tylko ten kto przechodzi przez grunty leśne w miejscach gdzie jest to zabronione, podlega karze grzywny bądź karze nagany, ale również ten kto wbrew żądaniu osoby uprawnionej nie opuszcza lasu.

To nie koniec konsekwencji jakie związane są z nieuprawionym wejściem do lasu. Straż Leśna po uprzednim wezwaniu nieuprawionych do przebywania na terenie wycinki drzew osób, może zweryfikować ich tożsamość. Odmowa okazania dowodu osobistego, a tym bardziej wprowadzenie w błąd co do danych osobowych, stanowi przesłankę skierowania sprawy na drogę sądową, a osoba utrudniająca wskazane powyżej czynności uznana może zostać za sprawcę wykroczenia.

Na teren akcji protestacyjnych wzywani są funkcjonariusze Policji. Stwierdzeniem dalece nieprawdziwym jest brak możliwości podjęcia przez nich interwencji w niniejszej sprawie. Wręcz przeciwnie, Policja jako formacja służąca społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego, zobowiązana jest – zgodnie z ustawą o policji - podejmować działania mające na celu zapobieżenie czynom zabronionym i dysponuje w związku z tym szeregiem uprawnień.

Niewiele osób protestujących zdaje sobie sprawę, że nie tylko wjazd samochodem bądź wejście na teren Puszczy Białowieskiej stanowią naruszenie obowiązujących przepisów. Już samo zawieszanie plakatów, taśm i banerów na terenie lasu może wiązać się z odpowiedzialnością za czyn zabroniony z art. 162 Kodeksu wykroczeń. Osoby zanieczyszczające glebę lub wodę albo wyrzucające do lasu kamienie, śmieci, złom, padlinę lub inne nieczystości, albo w inny sposób zaśmiecające las podlegają karze grzywny albo karze nagany.

Wzajemne przypinanie się do maszyn stanowić może z kolei naruszenie przepisów Kodeksu karnego, który sankcjonuje zachowania polegające na narażeniu człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Organy państwowe mogą również - w myśl ustawy Prawo o zgromadzeniach – ocenić legalność danego zgromadzenia.

Prowadzone akcje protestacyjne mogą dotyczyć szeregu naruszeń prawa. Obowiązująca konstrukcja przepisów uprawnia organy państwowe do reakcji na wskazane działania, niemniej jednak ustawodawca w sposób wyraźny zaakcentował szerszy zakres uprawnień Policji w stosunki do możliwych do podjęcia działań przez Strażników Leśnych. Organy te winni współdziałać w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz realizacji gospodarski leśnej na terenie Nadleśnictw. Należy uznać, iż w razie zaistnienia protestów na terenie Puszczy Białowieskiej, postawa Policji winna być aktywna, a przeprowadzone przez nie interwencje – wiodące.

Postulować należy zatem koncyliacyjne rozwiązywanie sporów między leśnikami i organizacjami ekologicznymi. W myśl obowiązujących przepisów prawa zarówno leśnicy jak i organizacje ekologiczne powinny działać w kierunku ochrony dobra prawnego jaki stanowi środowisko, w tym zasoby Puszczy Białowieskiej. Ta zaś dyrektywa wynikająca z przepisów obowiązującego prawa nie może być tracona z pola widzenia żadnego ze wskazywanych wyżej podmiotów.

Autorzy:

prof. UwB dr hab. Ewa Czech

mgr Dagmara Łozowska